Tłuszcze trans od dawna są uznawane za szkodliwe dla zdrowia, głównie z powodu ich wpływu na poziom cholesterolu i ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Jednak badania przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Salk ujawniają nowy mechanizm działania tych tłuszczów, który może być jeszcze bardziej niebezpieczny niż wcześniej sądzono. Odkryto, że trans tłuszcze wchodzą w skład sfigolipidów, co przyczynia się do tworzenia blaszek miażdżycowych i rozwoju chorób układu krążenia.
Te przełomowe wyniki zostały opublikowane w listopadzie 2024 roku w czasopiśmie Cell Metabolism.
Nowe spojrzenie na trans tłuszcze i miażdżycę
Dotychczasowe badania nad wpływem tłuszczów na zdrowie serca koncentrowały się głównie na cholesterolu. Statyny, leki obniżające jego poziom, stały się podstawą terapii wielu pacjentów. Jednak badacze z Instytutu Salk postanowili zbadać, czy istnieje inny mechanizm, niezależny od cholesterolu, który przyczynia się do chorób serca. Wykorzystując badania na myszach, zespół śledził przetwarzanie różnych rodzajów tłuszczów w organizmie, skupiając się na ich włączaniu do sfigolipidów – klasy lipidów, które odgrywają kluczową rolę w procesie miażdżycy.
Sfigolipidy zostały już wcześniej zidentyfikowane jako biomarkery dla wielu chorób, w tym miażdżycy, cukrzycy czy neurodegeneracji. Jednak dopiero teraz udało się wykazać, że tłuszcze trans zwiększają ryzyko tworzenia blaszek miażdżycowych.
Różnice między tłuszczami cis i trans
Kluczowym elementem badań było porównanie wpływu tłuszczów cis i trans na metabolizm organizmu. Tłuszcze cis, obecne w produktach naturalnych jak ryby czy orzechy włoskie są łatwiej przyswajalne i mniej szkodliwe dla naczyń krwionośnych. Z kolei tłuszcze trans, powszechnie występujące w przetworzonych produktach spożywczych, mają prostą strukturę, co czyni je bardziej podatnymi na tworzenie trudnych do rozbicia konglomeratów lipidowych.
Badacze przeprowadzili eksperymenty na myszach, które były karmione dietą bogatą w tłuszcze trans lub tłuszcze cis przez 16 tygodni. Okazało się, że dieta bogata w trans tłuszcze prowadziła do produkcji sfigolipidów pochodzących z tych tłuszczów, co przyspieszało rozwój blaszek miażdżycowych oraz innych problemów zdrowotnych, takich jak otłuszczenie wątroby czy zaburzenia insulinowe.
Perspektywy terapeutyczne
Odkrycie to otwiera nowe możliwości w opracowywaniu leków niezależnych od statyn, które mogłyby skutecznie hamować negatywne skutki spożycia tłuszczów trans.
Christian Metallo, główny autor badania, podkreśla, że dalsze zrozumienie metabolizmu lipidów może zrewolucjonizować medycynę spersonalizowaną. „Każdy z nas ma inne predyspozycje genetyczne i dietetyczne. Zrozumienie tych różnic pozwoli nam na opracowanie bardziej skutecznych metod leczenia i profilaktyki w przyszłości” – zaznacza Metallo.
Globalne zagrożenie trans tłuszczami
Pomimo intensywnych działań Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), która dążyła do całkowitego wyeliminowania tłuszczów trans z globalnego łańcucha dostaw żywności do końca 2023 roku, wciąż około 4 miliardy ludzi na świecie są narażone na ich szkodliwe działanie. Wynika to z faktu, że wiele krajów nie wdrożyło zaleceń WHO dotyczących ograniczenia tych tłuszczów. Badania takie jak to przeprowadzone przez Instytut Salk mogą przyczynić się do zwiększenia świadomości społecznej i zmniejszenia ryzyka zdrowotnego w skali globalnej.
Podsumowanie
Odkrycie związku między tłuszczami trans, metabolizmem sfigolipidów i miażdżycą dostarcza nowego wglądu w mechanizmy chorób sercowo-naczyniowych. Odkrycie otwiera nowe możliwości terapeutyczne, które mogą pomóc w skuteczniejszym zwalczaniu tych chorób. Jednocześnie badania te podkreślają, jak istotne jest monitorowanie spożycia tłuszczów trans w diecie i kontynuowanie wysiłków na rzecz ich eliminacji z żywności.
Źródło: https://scitechdaily.com/trans-fats-are-worse-than-you-think-a-new-threat-beyond-cholesterol/
Serwis ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej, a treść artykułów nie stanowi fachowej porady medycznej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu.
