Choroba Alzheimera, jedna z głównych przyczyn śmierci w starszym wieku, pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Nowatorskie badania opublikowane w czasopiśmie The BMJ rzucają światło na możliwe powiązania między wymogami zawodowymi a ryzykiem zgonu z powodu tej choroby.
Badania pokazują, że najmniej narażeni na zachorowanie na chorobę Alzheimera mają przedstawiciele zawodów, które wymagają intensywnego przetwarzania informacji przestrzennych i nawigacyjnych, a wśród nich najrzadziej umierają na choroby Alzheimera kierowcy taksówek i pogotowia ratunkowego.
Podłoże badania
Hipokamp, kluczowy obszar mózgu odpowiedzialny za pamięć przestrzenną i orientację, jest jednym z pierwszych rejonów dotkniętych atrofią w przebiegu choroby Alzheimera. Wcześniejsze badania wykazały, że intensywne korzystanie z tych funkcji, jak w przypadku londyńskich taksówkarzy, prowadzi do zmian funkcjonalnych i strukturalnych w hipokampie. Badacze postawili hipotezę, że zawody wymagające częstego korzystania z nawigacji przestrzennej mogą wpływać na ryzyko zgonu z powodu Alzheimera.
Metodologia
Badanie przeprowadzono na podstawie danych z aktów zgonu w Stanach Zjednoczonych w latach 2020-2022. Analiza objęła 443 grupy zawodowe i uwzględniła czynniki takie jak wiek, płeć, rasa i poziom wykształcenia. Szczegółowej analizie poddano kierowców taksówek i karetek pogotowia oraz inne zawody transportowe, np. pilotów, kapitanów statków i kierowców autobusów, które charakteryzują się mniejszymi wymaganiami nawigacyjnymi.
Kluczowe wyniki
W populacji ponad 8,9 miliona zmarłych, u których dostępne były dane zawodowe, 3,88% przypadków zgonów przypisano chorobie Alzheimera. Wśród kierowców taksówek odsetek ten wyniósł 1,03%, a wśród kierowców karetek – 0,74%. Po uwzględnieniu czynników demograficznych stwierdzono, że te dwie grupy zawodowe cechowały się najniższym odsetkiem zgonów spowodowanych chorobą Alzheimera.
W przeciwieństwie do tego, zawody o mniejszych wymaganiach nawigacyjnych, takie jak piloci (2,34%), kapitanowie statków (2,12%) czy kierowcy autobusów (1,65%), wykazały wyższe wskaźniki zgonów z tej przyczyny.
Interpretacja wyników
Badacze sugerują, że intensywne korzystanie z funkcji nawigacyjnych i pamięci przestrzennej w pracy może przyczyniać się do ochrony przed atrofią hipokampa i w konsekwencji zmniejszać ryzyko Alzheimera. Wyniki potwierdzają wcześniejsze badania dotyczące londyńskich taksówkarzy, których hipokampy wykazały istotne zmiany strukturalne w porównaniu do kierowców autobusów.
Ograniczenia badania
Autorzy podkreślają, że wyniki mają charakter korelacyjny i nie dowodzą związku przyczynowo-skutkowego. Możliwe jest, że osoby z predyspozycjami do choroby Alzheimera rzadziej wybierają zawody wymagające intensywnej nawigacji. Ponadto diagnozy opierające się na aktach zgonu mogą nie w pełni odzwierciedlać rzeczywistą częstość występowania choroby.
Wnioski i implikacje
Wyniki badania otwierają nowe perspektywy w poszukiwaniu strategii zapobiegawczych w walce z chorobą Alzheimera. Potencjalne korzyści płynące z angażowania się w aktywności wymagające nawigacji przestrzennej mogą mieć zastosowanie w praktykach terapeutycznych, szczególnie w populacji osób starszych.
Co dalej?
Aby potwierdzić te wnioski, potrzebne są dalsze badania, w tym badania prospektywne i interwencyjne. Szczególny nacisk powinien być położony na zrozumienie mechanizmów neurobiologicznych związanych z funkcjami przestrzennymi oraz ich potencjalnym wpływem na neuroprotekcję.
Link do badań: https://www.bmj.com/content/387/bmj-2024-082194
Serwis ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej, a treść artykułów nie stanowi fachowej porady medycznej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu.
