Antybiotyki w kurczakach czy w mięsie drobiowym w ogóle to popularny temat blogów o żywieniu. Z jednej strony otrzymujemy niepokojące informacje o antybiotykach w mięsie trafiającym do sprzedaży, z drugiej nie brak osób przekonujących, że drób jest wolny od antybiotyków. Trudno jednak dać do końca wiarę temu drugiemu twierdzeniu, mając tak niepokojące informacje jak te pochodzące ze Światowej Organizacji Zdrowia i Europejskiej Agencji Leków donoszących, że poziom antybiotyków w mięsie jest najwyższy w historii i trzykrotnie przewyższa normy, czy mówiących o tym, że 80% wszystkich sprzedawanych antybiotyków przeznaczonych jest dla produkcji mięsnej.
Stosowanie antybiotyków w hodowli drobiu w Unii Europejskiej (UE) stanowi kompleksowy temat, który obejmuje zarówno aspekty zdrowotne zwierząt, jak i kwestie związane z bezpieczeństwem żywności oraz odpornością na antybiotyki u ludzi. W ostatnich latach UE wprowadziła szereg środków mających na celu ograniczenie i kontrolę używania antybiotyków w hodowli drobiu, zwracając – z jednej strony – uwagę na zagrożenia związane z rozwojem oporności, z drugiej starając się też uwzględniając interesy hodowców drobiu.
W kontekście zdrowia zwierząt, antybiotyki są stosowane w hodowli drobiu w celu leczenia i zapobiegania chorobom. Jednak nadmierne i niekontrolowane użycie antybiotyków może prowadzić do rozwoju oporności bakterii, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. W związku z tym UE wprowadziła szereg przepisów i inicjatyw mających na celu kontrolowanie i ograniczanie stosowania antybiotyków w hodowli drobiu.
Jednym z kluczowych instrumentów jest tzw. „Plan działania na rzecz zrównoważonego stosowania antybiotyków”, który skupia się na promocji zdrowia zwierząt, minimalizacji potrzeby stosowania antybiotyków oraz monitorowaniu i raportowaniu ich użycia. W ramach tego planu wprowadzono rygorystyczne zasady dotyczące przepisywania antybiotyków, kontroli dostępu do tych substancji, a także edukacji rolników w zakresie zdrowia zwierząt.
Dodatkowo, w UE wprowadzono system monitorowania i raportowania ilości zużywanych antybiotyków w hodowli drobiu. Państwa członkowskie są zobowiązane do corocznego przedstawiania danych dotyczących ilości i rodzajów antybiotyków używanych w hodowli. To narzędzie umożliwia ścisłe monitorowanie trendów i identyfikowanie obszarów, w których konieczne są dalsze działania kontrolne.
Wprowadzone regulacje oraz monitoring ilości stosowanych antybiotyków przyczyniły się do ograniczenia ryzyka związanego z rozwojem oporności. Jednakże, w dążeniu do zrównoważonego stosowania antybiotyków, konieczne jest ciągłe monitorowanie, dostosowywanie przepisów oraz edukacja rolników i innych uczestników łańcucha żywnościowego.
Fakty związane ze stosowaniem antybiotyków w hodowli zwierząt
Lektura Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie bezpieczniejszej opieki zdrowotnej w Europie, mająca na celu m.in, przeciwdziałanie wzrastającej oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe nie pozostawia złudzeń co stanu zagrożenia zdrowia publicznego wynikającego ze stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt. Wiemy, że obecnie w niektórych państwach UE oporność na antybiotyki stosowane do walki z bakteriami chorobotwórczymi wynosi ponad 25 %. Faktem jest także to, że u zwierząt hodowlanych stosuje się o wiele więcej środków przeciwdrobnoustrojowych niż u ludzi oraz to, że w ponad 70 % produktów mięsnych testowanych w sześciu państwach UE wykryto bakterie odporne na antybiotyki. Wiemy także, że większość zakażeń Campylobacter u ludzi jest spowodowana dotykaniem, obróbką i spożyciem mięsa kurczaków.
Szacuje się, że do 2050 roku co roku z powodu oporności na antybiotyki będzie umierać 10 milionów ludzi. Już dzisiaj w niektórych krajach europejskich gruźlica lekooporna stanowi nawet 20% zachorowań na gruźlicę, a poziom skuteczności leczenia gruźlicy wielolekoopornej jest alarmująco niski. Prawdopodobnie już wkrótce powszechnym efektem odporności na antybiotyki będzie to, że choroby, które od dawna są niemal w stu procentach uleczalne znów będą dla ludzi niezwykle groźne i śmiertelne.
Sytuacja już w tej chwili jest bardzo zła. Odporność na antybiotyki zaczyna być powszechna. Być może sporą winę za to ponosi sposób produkcji mięsa. Unia Europejska próbuje więc przeciwdziałać wprowadzając prawo, które – przy uwzględnieniu interesu producentów także zwiększy poziom bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców Unii Europejskiej. Unia Europejska podejmuje kompleksowe działania w celu kontrolowania i ograniczania stosowania antybiotyków w hodowli drobiu, kładąc nacisk na zdrowie zwierząt, bezpieczeństwo żywności oraz prewencję oporności bakterii na antybiotyki. Wspomniane inicjatywy stanowią istotny krok w kierunku zrównoważonej i bezpiecznej produkcji żywności w Europie. Czy działania Brukseli okażą się właściwe, przekonamy się za kilka lat, kiedy to będzie można ocenić podejmowane w ostatnich latach decyzje.
Literatura
Wiadomości Zootechniczne, R. LIV (2016), 3: 102 – 109; Produkcja pasz przemysłowych i leczniczych w Polsce i na świecie. Ewelina Patyra, Krzysztof Kwiatek, Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Higieny Pasz, al. Partyzantów 57, 24-100 Puławy; ewelina.patyra@piwet.pulawy.pl
Wybrane aspekty produkcji pasz leczniczych w Polsce i Unii Europejskiej, Ewelina Patyra, Ewelina Kowalczyk, Krzysztof Kwiatek,
http://www.vetpol.org.pl/dmdocuments/ZW_2012-10_10.pdf
http://www.paszeprzemysłowe.pl/index.php/10-artykuly-2013/120-aktualne-zagadnienia-z-zakresu-stosowania-kokcydiostatykow-jako-dodatkow-paszowych
Aktualne zagadnienia z zakresu stosowania kokcydiostatyków jako dodatków paszowych
Teresa Szprengier-Juszkiewicz
http://zdrowie.radiozet.pl/Dieta/Zdrowe-odzywianie/WHO-Najwyzszy-w-historii-poziom-antybiotykow-w-miesie-00001147
http://www.raportrolny.pl/pasze/item/628-koniec-kokcydiostatyk%
http://www.gazetawroclawska.pl/strefa-biznesu/a/wedliny-morliny-i-krakus-wycofane-ze-sklepow-lista-wycofanych-partii,10553466/
http://www.deheus.pl/userfiles/deheuspl/files/drob_przyzagrodowy.pdf
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%
The Meat Industry Now Consumes Four-Fifths of All Antibiotics
https://www.up.lublin.pl/files/fundusze.unijne/prace_doktorantow/radko.pdf
http://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045
https://www.cdc.gov/rmsf/doxycycline/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kokcydiostatyki
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 37/2010 z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego
Wytyczne dla zakładów dotyczące zapewnienia zgodności z wymaganiami Przepisów i Normatywów Sanitarno-Epidemiologicznych oraz Norm SanPiN 2.3.2.1078-01 zatwierdzonych w dniu 14 listopada 2001 roku z późn. zmianami przy eksporcie mięsa drobiowego i produktów mięsnych do Federacji Rosyjskiej.
Serwis ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej, a treść artykułów nie stanowi fachowej porady medycznej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu.
