W czasopiśmie „Nature” opublikowano artykuł naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego, który dowodzi, że nawet jednorazowa aktywność fizyczna może poprawić funkcje umysłowe mózgu.
Artykuł przedstawia wyniki metaanalizy i przeglądu systematycznego przeprowadzonego przez naukowców Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara, dotyczącego wpływu krótkotrwałej aktywności fizycznej na funkcje poznawcze u młodych dorosłych. Badanie miało na celu zidentyfikowanie, w jakim stopniu jednorazowa sesja aktywności fizycznej wpływa na różne aspekty poznawcze, takie jak czas reakcji, pamięć robocza i funkcje wykonawcze. Wykorzystano bayesowską metodę wnioskowania statystycznego do analizy 113 badań, obejmujących łącznie 4390 uczestników, co umożliwiło bardziej precyzyjne oszacowanie efektu aktywności fizycznej na zadania poznawcze. Wyniki sugerują, że ćwiczenia mają niewielki, ale istotny wpływ na czas reakcji oraz poprawę w zadaniach z zakresu funkcji wykonawczych.
Cel i metodyka badań
Głównym celem badania była analiza, czy krótki epizod ćwiczeń fizycznych może poprawić zdolności poznawcze wśród zdrowych młodych dorosłych, a także zrozumienie, jakie czynniki (np. typ aktywności, czas i intensywność ćwiczeń) mogą wpływać na te zmiany. W przeszłości tego rodzaju badania dawały niejednoznaczne wyniki, dlatego autorzy zastosowali metodę metaanalizy z modelem hierarchicznym Bayesa, który pozwalał na uwzględnienie zmienności pomiędzy badaniami oraz umożliwiał uwzględnienie wcześniejszych badań. Analizie poddano wyniki 113 badań, które spełniały rygorystyczne kryteria, w tym m.in. stosowanie miar czasu reakcji i dokładności w zadaniach poznawczych przeprowadzanych przed, w trakcie lub po zakończeniu ćwiczeń.
Wyniki badań
Wyniki analizy wykazały niewielki, ale statystycznie istotny pozytywny wpływ jednorazowej aktywności fizycznej na czas reakcji i funkcje wykonawcze (np. pamięć robocza, kontrola poznawcza). Średni efekt był stosunkowo mały (g = 0,13), jednakże zauważalnie poprawiał szybkość reakcji, nie wpływając istotnie na dokładność odpowiedzi. Analiza podgrup wykazała, że efekty ćwiczeń były moderowane przez rodzaj aktywności, intensywność, typ zadań poznawczych oraz czas przeprowadzenia testów poznawczych względem zakończenia ćwiczeń. Przykładowo, ćwiczenia o intensywności umiarkowanej i wysokiej miały bardziej wyraźny wpływ na czas reakcji niż ćwiczenia o niskiej intensywności. Zadania wymagające funkcji wykonawczych, takich jak pamięć robocza i inhibicja, były bardziej podatne na poprawę po wysiłku fizycznym, zwłaszcza w zadaniach opartych na czasie reakcji.
Znaczenie wyników
Wyniki badania sugerują, że krótkotrwała aktywność fizyczna może przynosić korzyści poznawcze, chociaż efekt ten jest stosunkowo mały. Autorzy wskazują, że takie krótkotrwałe ćwiczenia mogą mieć szczególne znaczenie w kontekście interwencji długoterminowych, w których regularne powtarzanie krótkich epizodów ćwiczeń mogłoby prowadzić do bardziej znaczących i trwałych korzyści poznawczych. Metodologia badania oparta na modelu Bayesa umożliwiła precyzyjniejsze określenie prawdopodobieństwa wystąpienia wpływu aktywności fizycznej na różne funkcje poznawcze i pozwoliła na lepsze zrozumienie, jak czynniki związane z ćwiczeniami i zadaniami poznawczymi mogą moderować ten efekt.
Wnioski i przyszłe badania
Autorzy sugerują, że przyszłe badania mogą skupić się na analizie złożonych modeli poznawczych oraz zastosowaniu testów poznawczych w rzeczywistych kontekstach, gdzie uczestnicy podejmują zadania wymagające współpracy ciała i umysłu. Dzięki temu można by lepiej zrozumieć, jak krótkotrwała aktywność fizyczna wpływa na procesy poznawcze w naturalnym środowisku. W badaniu zauważono również, że korzyści wynikające z ćwiczeń były bardziej widoczne u starszych młodych dorosłych w porównaniu z osobami w niższych granicach wieku 18–45 lat, co sugeruje, że wiek może odgrywać istotną rolę jako moderator efektu ćwiczeń.
Autorzy badań
Badania przeprowadzili: Jordan Garrett, Carly Chak, Tom Bullock, Barry Giesbrecht (Department of Psychological & Brain Sciences, Institute for Collaborative Biotechnologies, University of California na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara w Stanach Zjednoczonych).
Link do artykułu w czasopiśmie „Nature” – tutaj.
Serwis ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej, a treść artykułów nie stanowi fachowej porady medycznej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu.
