W opublikowanych właśnie badaniach „INTERSTROKE Case-Control Study” oceniono związek pomiędzy spożywaniem napojów takich jak napoje gazowane, soki owocowe i woda, a ryzykiem wystąpienia udaru mózgu. Jest to badanie międzynarodowe, przeprowadzone na grupie 13 462 przypadków udaru i 13 488 osób kontrolnych, które miały na celu zbadanie wpływu konsumpcji tych napojów na ryzyko udaru niedokrwiennego i krwotocznego.
Wprowadzenie
Udar mózgu jest jedną z głównych przyczyn zgonów i niepełnosprawności na świecie. Chociaż dotychczasowe badania koncentrowały się na modyfikacjach diety związanych z jedzeniem stałym, badanie zwraca uwagę na potencjalnie istotne znaczenie codziennego spożywania napojów w profilaktyce udarów. Autorzy zauważają, że wcześniejsze badania analizowały głównie wpływ herbaty i kawy, pomijając inne napoje, które mogą być równie istotne.
Metodologia
Badanie INTERSTROKE obejmuje dane zebrane od uczestników z 32 krajów w okresie od marca 2007 do lipca 2015. Przypadki udarów były potwierdzane za pomocą badań neuroobrazowych, a informacje o spożyciu napojów pochodziły z kwestionariuszy dotyczących częstotliwości spożycia (bez dokładnych danych ilościowych).
Wyniki badań
- Napoje gazowane były związane z wyraźnym wzrostem ryzyka zarówno udaru niedokrwiennego, jak i krwotocznego. Spożywanie napojów gazowanych przynajmniej raz dziennie wiązało się z ponad dwukrotnie wyższym ryzykiem udaru niedokrwiennego oraz półtorakrotnie wyższym ryzykiem udaru krwotocznego.
- Soki owocowe nie wykazywały istotnego związku z udarem niedokrwiennym, ale ich spożycie przynajmniej raz dziennie było powiązane ze zwiększonym ryzykiem udaru krwotocznego o 37%, a spożycie dwa razy dziennie wiązało się z jeszcze większym ryzykiem (ponad trzykrotnym).
- Woda: Spożywanie dużej ilości wody (ponad 7 szklanek dziennie) było związane z niższym ryzykiem udaru niedokrwiennego, ale nie miało istotnego wpływu na ryzyko udaru krwotocznego.
- Kawa w ilości więcej niż czterech filiżanek kawy dziennie zwiększyło ryzyko udaru o 37%, ale nie wiąże się z ryzykiem udaru mózgu w przypadku niższego spożycia.
- Herbata zmniejszała ryzyko udaru mózgu o 18-20%, picie 3-4 filiżanek dziennie czarnej herbaty wiązało się z 29% mniejszą szansą na udar mózgu, a picie 3-4 filiżanek dziennie zielonej herbaty wiązało się z 27% mniejszym prawdopodobieństwem udaru. Natomiast dodanie mleka może zmniejszyć lub zablokować korzystne działanie przeciwutleniaczy, które można znaleźć w herbacie. Dodanie mleka do herbaty niwelowała korzystny wpływ herbaty na ryzyko udaru.
Analizy dodatkowe
W dalszych analizach uwzględniono różne grupy demograficzne i czynniki takie jak wiek, płeć, palenie tytoniu, spożycie alkoholu i nadciśnienie. U osób powyżej 65. roku życia wysokie spożycie wody wiązało się z niższym ryzykiem udaru. Interesujące było to, że wyższe spożycie soków owocowych zwiększało ryzyko udaru u kobiet, a także że wśród palaczy zaobserwowano niekonsekwentne wzorce między spożyciem wody a ryzykiem udaru.
Artykuł podkreśla, że napoje gazowane, zarówno te słodzone cukrem, jak i sztucznie słodzone, są często postrzegane jako wskaźnik niezdrowego stylu życia, co może tłumaczyć ich związek z wyższym ryzykiem udarów. Pomimo tego, osoby spożywające duże ilości napojów gazowanych były młodsze, bardziej wykształcone, niepalące i bardziej aktywne fizycznie, co może wskazywać na bardziej złożoną zależność między tymi napojami a zdrowiem. Autorzy przytaczają również wcześniejsze badania, które potwierdzają podobne wyniki dotyczące związku między spożyciem napojów gazowanych a ryzykiem udarów.
Soki owocowe, choć zawierają pewne korzystne składniki, takie jak polifenole, mogą być szkodliwe z powodu dodatku cukrów i konserwantów. Badania wykazały, że spożycie soków owocowych wiąże się z niższym ryzykiem udaru w niektórych regionach, ale wyższym w innych, co sugeruje, że definicja soków owocowych i ich skład może różnić się w zależności od regionu.
Woda, z kolei, ma dobrze udokumentowane korzyści zdrowotne, zwłaszcza w kontekście zmniejszenia ryzyka udaru niedokrwiennego. Dehydratacja może prowadzić do zwiększonej lepkości krwi, co sprzyja zakrzepom, a tym samym ryzyku udaru niedokrwiennego. Wysokie spożycie wody, zwłaszcza u osób starszych, może pomagać w zmniejszeniu tego ryzyka.
Wnioski
Badanie pokazuje, że spożycie napojów gazowanych i soków owocowych jest związane ze zwiększonym ryzykiem udaru, podczas gdy wysokie spożycie wody wiąże się z niższym ryzykiem. Autorzy sugerują, aby unikać napojów gazowanych, ograniczać spożycie soków owocowych oraz dbać o odpowiednie nawodnienie. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić związki przyczynowo-skutkowe oraz zaprojektować odpowiednie interwencje zdrowotne.
Badania prowadzone były przez naukowców z wielu krajów. Udział w nich wzięli: Andrew Smyth, Graeme J. Hankey, Albertino Damasceno, Helle Klingenberg Iversen, Shahram Oveisgharan, Fawaz Alhussain, Peter Langhorne, Dennis Xavier, Patricio Lopez Jaramillo, Aytekin Oguz, Clodagh McDermott, Anna Czlonkowska, Fernando Lanas, Danuta Ryglewicz, Catriona Reddin, Xingyu Wang, Annika Rosengren, Salim Yusuf i Martin O’Donnell.
Link do badania: https://www.j-stroke.org/journal/view.php?doi=10.5853/jos.2024.01543
Serwis ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej, a treść artykułów nie stanowi fachowej porady medycznej. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu.
